Waar komt de Interne Criticus vandaan
De Interne Criticus komt voort uit het proces van socialisatie in onze kinderjaren. Als baby’s, peuters, kleuters en grotere kinderen zijn we afhankelijk van onze verzorgers. Meestal kunnen onze verzorgers voldoende reageren op onze behoeften. Eten, drinken, warmte. Emotionele begeleiding en veiligheid. Verbinding. We leren onbewust van onze verzorgers dat als we iets nodig hebben, we dat krijgen.
Maar, soms krijgen we niet voldoende wat we nodig hebben. Onze verzorgers hebben niet altijd de aandacht, energie of capaciteit om zich af te stemmen op onze noden. Vanuit het perspectief van een kwetsbaar kindje is dit een levensbedreigende situatie. Om toch de verbinding te houden met onze verzorgers – zichtbaar te zijn, acceptabel – passen we ons aan. We worden een ‘goed’ kind. Stiller, zelfstandiger, luider, flinker, vrolijker. We schuiven een deel van onszelf naar voren die gewoon wat ‘makkelijker’ is voor de verzorgers. Of, wat meer de aandacht trekt. Het is een overlevingsstrategie die ons redt. Een deel van ons schuift naar de achtergrond.
Het woord socialisatie komt in de vorm van wat de verzorgers vinden van hoe het moet gaan. Bewust, en meestal onbewust. Sommige ouders zullen erg gericht zijn op routine en verwachten dat een kindje daar prima mee om kan gaan. Andere ouders zijn gericht op spontaniteit, en zo leert het kind dat verrassingen bij het leven horen. Het kan zijn dat er weinig middelen zijn, en dat er veel gedeeld moet worden. Zo leert het kind dat de groep belangrijker is dan een individu.
De waarden van de verzorgers kunnen grote invloed hebben in hoe ze omgaan met de afhankelijkheid en behoeften van een kind. Het kindje past zich aan omdat er geen keus is.
Dat is wat socialisatie is. Wij mensen zijn groepsdieren en zijn afhankelijk van elkaar. We moeten ons aanpassen aan de groep om deel ervan te blijven. In hoeverre kunnen we onszelf zijn, en in hoeverre moeten we onszelf opdelen in een ‘acceptabel’ deel en een ‘onacceptabel’ deel?
Als je erg last hebt van de kritische stemmen en meningen in je hoofd, kan het zijn dat je uit een cultuur komt die duidelijke ideeën heeft over ‘hoe het hoort’. Over goed en kwaad en over wat belangrijk is, wat het doel is. Waarschijnlijk heb je er zelf ook sterke ideeën over!
Werken met de Innerlijke Criticus geeft je niet alleen de kans om ze te laten ‘meewerken’ in je leven – in plaats van saboteren – maar ook om te begrijpen welke waarden zo belangrijk waren, vroeger. Ze zijn namelijk ongemerkt ook jouw waarden, nu. Het mooie van inzicht en volwassenheid is dat je kunt kijken naar of je het daar mee eens bent.
Socialisatie is nu niet meer iets waarin je afhankelijk bent. Je kunt zelf bepalen wat je belangrijk vind, en je leven zo vormgeven – samen met de mensen om je heen – dat het past. Zodat je als volwassene jezelf kunt zijn én deel van de groep. Want je bent deel van de groep en daar heb je nu wel invloed op.
Socialisatie is niet goed of fout. Het is deel van hoe wij groepsdiertjes samenwerken. Is het niet mooi dat we daar een actieve deelnemer in zijn.
