Wat te doen met mensen die heel erg on-mindful zijn

Van die mensen die wel wat mindfulness kunnen gebruiken…

Een leuke bijkomstigheid van mindfulnesstrainingen geven – is dat ik verhalen hoor – buiten de training. Zodra ik vertel dat ik de trainingen geef, komt er een vertelling. Meestal moeilijk.

Na afloop van workshops, met de verwarmingsmonteur (ja, echt) en deze week, op een borrel;

Een dame met wie ik net kennisgemaakt had, vertelde me over een vriendin die uit een burn-out was gekrabbeld. Maar nu was ze wéér te hard aan het werk. Die vriendin hield van haar werk en had een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Maar ze was ook heel erg gestrest en ze piekerde. Het ging eigenlijk helemaal niet zo goed met haar.

Ze verzuchtte “ze kan wel wat mindfulness kon gebruiken, maar wat ik zeg komt niet aan”. Wat moest ze daar nu mee?

Tja, wat moet je nou met die on-mindfulle mensen… Die stresskippen die het toch heel onhandig aanpakken… Hoe kun je ze nou naar mindfulness sturen?

Ik glimlach om dit verhaal. Herkenbaar. Er zit zoveel in; menselijkheid. zorgzaamheid. veroordeling. En dan word ik nieuwsgierig.

Wat gebeurt er nou precies in dit moment?

Daar ga je (weer)

Allereerst: er zijn oordelen. Geen nood aan de man, dat doen we allemaal. We zijn ook zo oplossingsgericht, en daarom hebben we een oordelende geest. Dat gaat samen. Een oordeel over een ander: ‘ze luistert niet naar mij, niet naar zichzelf, zou toch beter moeten weten onderhand’.

’t is niet alleen kritisch, maar ook zorgzaam! ‘Ze heeft hulp nodig, ze heeft te weinig rust om te zien wat ze moet doen’, ‘ik moet wat doen’. 

Zodra je dit doorhebt, veroordeel jezelf dan niet maar open het onderzoek. Naar jezelf. Waarom vind Jij dat Zij wel wat mindfulness kan gebruiken?

Over wat er precies met oordelen en niet-oordelen wordt bedoelt in mindfulness lees je in dit artikel: Waarom je (niet) moet stoppen met oordelen

Voel je eigen ongemak

Als je stilstaat om te verkennen wat er bij jou gaande is op zo’n moment, zul je misschien wel merken dat je de situatie van die vriendin die het moeilijk heeft – eenvoudigweg onprettig vind.

En daarbij komen automatisch reacties. Gedachten: oplossingen en stappenplannen. Emoties: Ongeduld, bijvoorbeeld. Of machteloosheid, als je zo aan de zijlijn staat. Bang… dat het erger wordt?

Misschien voel je wel (emotionele) pijn, als je ziet dat iemand om wie je geeft, het zó moeilijk heeft. Is er verdriet?

Om dit ongemak niet te hoeven voelen, kunnen we ongemerkt in de oplossingsmodus schieten. We willen de situatie veranderen.

Moet Anders: aanhaken of afhaken?

Hoe gaat dat bij jou? Als je een situatie wil veranderen, ga je er dan actief je ermee bemoeien? Dit wordt ook wel de ‘aangehaakte reactie’ genoemd. Of ‘haak je af’? Trek je je terug en zeg je zoiets als ‘dan moet je het ook maar zelf doen… ga toch op cursus’. Ze kunnen elkaar ook afwisselen.

“Yesterday I was clever, so I wanted to change the world. Today I am wise, so I am changing myself.” – Rumi

Kijk naar de ander

Als je je bewust bent van gedachten en gevoelens… van je wens de situatie te willen veranderen… en je reageert niet direct… (pauzeren, een belangrijk deel van mindfulness)…

Dan is de weg open om je op de ander te richten. Om niet aangehaakt, niet afgehaakt, maar vanuit een neutrale positie naar je vriendin te kijken. [de zijn-modus] Wat zegt ze precies? Met woorden, ook non-verbaal. Wat heeft ze nodig? Kun je het haar vragen? Wat gun je haar?

Hoe kun je haar wél ondersteunen? Kan het zijn dat je op dit moment niets kunt doen. Kun je dat accepteren? Kun je vriendelijk naar haar en naar jezelf zijn. Door gewoon maar aanwezig te zijn met deze narigheid? 

Kijk vanuit die neutrale positie ook naar jezelf! Wat heb jij nodig! Wat gun je jezelf? Hoe wil je je voelen rond deze situatie? Wat zou je graag voor haar willen?

Ongemak in het algemeen

Dit artikel gaat natuurlijk niet alleen over deze specifieke situatie. Het gaat eigenlijk om alle situaties waarin je automatisch reageert met ‘snel oplossing zoeken’ ook al is de situatie netelig en complex én (soms) van een ander! Als je dit gebeurt, neem dan de volgende stappen.

1. Stop in the name of love
2. Merk op dat je oordeelt. Veroordeel het niet, maar zie het als een begin van je onderzoek.
3. Voel je eigen ongemak. Zie wat je neiging is om daarmee om te gaan: je er mee bemoeien, of afschuiven. 
4. Kijk vanuit een neutrale houding. Als je je eigen reacties begrijpt (je angst en je verlangen), is de weg vrij om helder en mild naar de ander te kijken.

Mindfulness gaat over bewust, niet-oordelend aanwezig zijn in dit moment. Daarmee gaat het ook over hoe je je verhoudt tot wat er nu gebeurt. Je relatie ermee. Met de situatie én de ander én jezelf. 

Zoals Jon Kabat-Zinn zo mooi zegt: 

Mindfulness is about relationality. 

En jij?

Komt deze situatie je bekent voor? Wat is jouw automatische reactie? Hoe zou je willen reageren?